Żylaki to problem, który najczęściej dotyczy nóg, a konkretnie zlokalizowanych tam naczyń żylnych. Żylakami określamy rozszerzone żyły, które przez swoją krętość i uwypuklenia są widoczne przez skórę. Towarzyszą im również specyficzne objawy, m.in. ból, ciężkość i nabrzmiałość nóg, które zazwyczaj mijają po nocnym wypoczynku.
Dlaczego powstają żylaki?
Żylaki są przypadłością, która dotyczy przede wszystkim żył powierzchniowych, zdecydowanie rzadziej występują w żyłach głębokich. Żylaki mogą zostać uznane za jeden z objawów przewlekłej choroby żylnej, choć nie muszą. Niemniej jednak zawsze wskazują na pewne problemy układu żylnego.
Żylaki tworzą się na skutek zwiększonego ciśnienia i naporu krwi na ściany żył. W takim przypadku dochodzi do powstawania stanów zapalnych, a ściany żył ulegają rozciągnięciu i w żyłach występuje zastój krwi. Co więcej, wspomniane procesy nie tylko osłabiają zastawki żylne, ale również ściany żył.
Kiedy mogą wystąpić żylaki?
Żylaki najczęściej pojawiają się u osób z uwarunkowaniami genetycznymi, jednakże w dzisiejszych czasach duży wpływ ma również prowadzony przez nas tryb życia, tj. praca siedząca lub stojąca, nadwaga, mała aktywność ruchowa czy nadużywanie alkoholu i papierosów.
Chociaż dużo osób traktuje żylaki jako defekt kosmetyczny, to jednak nie należy ich lekceważyć. Żylakom często towarzyszą:
- uczucie ciężkości nóg,
- ból,
- pieczenie,
- swędzenie,
- mrowienie,
- kurcze mięśni.
W takiej sytuacji należy koniecznie udać się do lekarza flebologa, który przeprowadzi badanie USG żył Doppler, a następnie zaproponuje i wprowadzi odpowiednią metodę leczenia.
Z wizytą u flebologa tym bardziej nie można czekać, w przypadku gdy zauważymy:
- przebarwienia,
- owrzodzenia,
- egzemy,
- stwardnienia tłuszczowe.
Takie objawy wskazują na zaawansowaną niewydolność żylną.
Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia żylaków:
- predyspozycje genetyczne,
- zaawansowany wiek,
- palenie papierosów,
- długie pozostawanie w pozycji siedzącej lub stojącej,
- nadwaga i otyłość,
- doustna antykoncepcja hormonalna,
- nieprawidłowa dieta doprowadzająca do zaparć,
- mała aktywność fizyczna,
- przebyta zakrzepica naczyń żylnych.
Do czego mogą doprowadzić nieleczone żylaki?
Nieleczone żylaki mogą prowadzić do różnorodnych powikłań, które stanowią nawet zagrożenie dla życia. Które z nich występują najczęściej? Przede wszystkim Wymienić tutaj należy:
- trudno gojące się owrzodzenia,
- zespół pozakrzepowy,
- zator tętnicy płucnej,
- zakrzepowe zapalenie żył powierzchniowych i żył głębokich.
Równie niebezpiecznymi powikłaniami po żylakach są choroby naczyń:
- zakrzepica żylna,
- przewlekła niewydolność żylna,
- jatrogenne zapalenie żył.
Jak zdiagnozować żylaki?
W przypadku żylaków podstawowym badaniem jest nieinwazyjne badanie USG Doppler, czyli badanie ultrasonograficzne z wykorzystaniem efektu Dopplera. Takie badanie pozwala na sprawdzenie przepływu krwi w żyłach, ocenę stanu zaawansowania żylaków, jak również zdiagnozowanie wszelkich chorób rozwijających się w żyłach.
Jak leczy się żylaki?
Żylaki to schorzenie, które często lubi nawracać, dlatego tak trudno jest dobrać efektywną terapię. Do najpopularniejszych metod leczenia żylaków zalicza się:
- metody uciskowe,
- zabieg skleroterapii,
- metody chirurgiczne i leczenie wewnątrznaczyniowe.
Metody uciskowe uznaje się za leczenie zapobiegawcze, gdyż nosząc pończochy uciskowe czy podkolanówki uciskowe, podpieramy żyły powierzchniowe. To rozwiązanie przeznaczone przede wszystkim dla osób wykonujących aktywność zawodową, która wymaga długotrwałego siedzenia czy stania.
Skleroterapia, a więc leczenie obliteracyjne, polega na ostrzykiwaniu żył specjalnym środkiem w postaci płynu lub pianki. Preparat umożliwia zamknięcie światła naczynia, a finalnie całkowite jego zamknięcie.
Jak zapobiegać powstawaniu żylaków?
Żylaki to dolegliwość, której można stosunkowo łatwo się pozbyć. Zdecydowanie przyjemniejsze i bardziej opłacalne jest jednak profilaktyczne zadbanie o to, by do wystąpienia żylaków w ogóle nie doszło.
Profilaktyka żylaków obejmuje między innymi:
- systematyczne wykonywanie ćwiczeń zwiększających przepływ krwi w kończynach dolnych,
- unoszenie nóg do góry,
- wprowadzenie właściwej diety, zapobiegającej otyłości i zaparciom,
- stosowanie wygodnego obuwia, w którym będziemy mogli swobodnie poruszać palcami.
Autor:
prof. CMKP dr hab. n. med. Łukasz Paluch
zobacz więcej